Kelantan mempunyai asas yang kuat menuntut royalti

Oleh DATO' HUSAM MUSA

Saya merujuk kepada artikel oleh Profesor Shad Saleem Faruqi yang diterbitkan dalam edisi The Star semalam (24 Februari 2010).

Oleh kerana, penulis tersebut adalah Pakar dalam bidang Perlembagaan, jadi tidak menghairankan jika sebahagian besar daripada rencana menyentuh tentang masalah tuntutan royalti petroleum Kelantan daripada sudut pandangan Perlembagaan.

Dengan demikian, ia memetik semula bahagian daripada Perlembagaan Persekutuan yang tidak relevan dengan tuntutan kami, melainkan ia berpendapat bahawa Akta Pembangunan Petroleum 1974 ( "PDA “), 13 Perjanjian dan 13 Geran Penyerah Hak yang ditandatangani oleh 13 negeri dalam Malaysia dan Kerajaan Persekutuan adalah tidak mengikut perlembagaan dan kerana itu maka ianya tidak sah.

Demikian itu hasilnya akan membawa kesan yang luar biasa kepada Petronas itu sendiri kerana ianya ditubuhkan di bawah PDA, hak Kerajaan Persekutuan untuk menerima 5 peratus royalti dari hasil petroleum yang dihasilkan di mana sahaja di dalam Malaysia juga merupakan hasil dari PDA serta Perjanjian dan Greran Penyerah Hak dengan 13 Negeri.

Penyerahan Hakmilik mengikut PDA ke atas petroleum yang dijumpai dan diperolehi di daratan atau luar pantai Malaysia kepada Petronas.

Di bawah PDA, setiap daripada 13 negeri dalam Malaysia yang memeterai Perjanjian dan Geran Penyerah Hak yang sama kepada Petronas pada tarikh yang berbeza dalam 1975/1976 terhadap pemilikan petroleum masing-masing kepada Petronas, dengan pertimbangan bahawa Petronas hendaklah membayar kepada setiap Negeri di mana petroleum dihasilkan samada di daratan dan luar pantai dengan bayaran tunai dalam bentuk jumlah tahunan setara dengan 5 peratus daripada nilai petroleum yang dihasilkan di mana-mana negeri yang berkenaan.

PDA, kesemua 13 Perjanjian dan 13 Geran Penyerah Hak menggunakan istilah "bayaran tunai kepada kerajaan negeri berkenaan”. Perkataan yang popular digunakan oleh semua pihak ialah "royalti". Namun, tidak ada yang berubah mengenai bentuk pembayaran iaitu bayaran tunai kepada kerajaan negeri.

Istilah-istilah yang digunakan dalam PDA, 13 Perjanjian dan 13 Geran Penyerah Hak adalah "di daratan (On-Shore) " dan " luar pantai (Off-Shore)" untuk maksud petroleum yang dihasilkan di daratan dan di luar pantai. Tiada dinyatakan sama sekali sama ada di dalam Akta Pembangunan Petroleum 1974 (PDA), 13 Perjanjian dengan Negeri-negeri mahupun 13 Geran Penyerah Hak tentang sekatan hak setiap Negeri untuk menerima bayaran tunai bagi pengeluaran petroleum di luar pantainya berdasarkan kepada jarak dari pantai.

Oleh kerana itu, baik PDA, 13 Perjanjian mahupun 13 Geran Penyerah Hak tiada menyekat pembayaran bayaran tunai bagi petroleum yang dihasilkan samaada 3 batu, 12 batu, 200 batu atau jarak lain daripada pantai kepada 13 negeri kerana jarak tersebut tidak dinyatakan sama sekali di dalam PDA, Perjanjian dengan Negeri-negeri dan Geran Penyerah Hak. Sebaliknya perkataan umum yang digunakan ialah ” Off-Shore”.

Pada bulan Mac 1978, Petronas memaklumkan Kerajaan Terengganu bahawa petroleum telah dihasilkan di medan minyak yang bernama Pulai yang terletak sekitar 150 kilometer dari pantai Terengganu.

Pada Jun 1978, Petronas telah membuat bayaran tunai pertama kalinya kepada Terengganu bagi pengeluaran minyak luar pantai Terengganu (di Pulai). Selama 22 tahun berturut-turut, iaitu dari tahun 1978 hingga Mac 2000, Petronas membuat bayaran tunai kepada Terengganu dua kali setahun di bawah PDA, Perjanjian dan Geran Penyerah Hak, meskipun minyak dihasilkan ratusan batu di luar pantai Terengganu.

Hanya apabila PAS membentuk Kerajaan Negeri Terengganu selepas Pilihan Raya Umum pada November 1999, Petronas berhenti membuat bayaran tunai kepada Terengganu, walaupun Petronas masih lagi mengeluarkan minyak di luar pantai Terengganu.

Profesor Shad tampak seperti kurang pasti atau tanya-tanya apakah estoppel digunapakai oleh pihak berkuasa awam. Petronas ditubuhkan di bawah PDA dan ianya juga merupakan syarikat awam (Berhad) ditubuhkan berdasarkan Akta Syarikat 1965.

Petronas adalah syarikat gergasi minyak multi-nasional, setanding dengan Exxon, Shell dan BP di dunia ini – Satu penghormatan yang tinggi bagi Petronas Malaysia yang telah menandatangani perjanjian dengan Kelantan (seperti yang dilakukan dengan 12 negeri dalam Malaysia): ianya merupakan noda kepada reputasi antarabangsa Petronas jika tidak menghormati perjanjian tersebut.

Tentunya, estoppel mengikat Petronas, seperti juga syarikat dagangan dan individu lain. Untuk maksud estoppel, Petronas bukanlah pihak berkuasa awam.

Sehingga PDA mulai berkuatkuasa pada bulan Oktober 1974, asas perundangan bayaran royalti kepada Sabah dan Sarawak adalah undang-undang yang buat oleh pihak kolonial Inggeris. Setelah wujudnya PDA dan pembentukan Petronas, Sabah dan Sarawak diperlakukan dalam cara yang seragam sebagaimana 11 negeri yang lain di Semenanjung .
Jadi, satu-satunya asas perundangan bayaran tunai kepada Sabah dan Sarawak sejak Oktober 1974, adalah PDA, 2 Perjanjian mereka dan 2 Geran Penyerah hak mereka. Kedua-dua negeri tersebut berada dalam kedudukan yang sama dengan Kelantan, Terengganu dan 9 negeri lain di Malaysia .

Semua dilayan sama di bawah PDA untuk mengelakkan diskriminasi di antara 13 Negeri dalam Malaysia.

Ringkasnya, Kelantan mempunyai asas tuntutan yang sangat kuat terhadap bayaran tunai/royalti bagi minyak yang dihasilkan di luar pantai Kelantan.

Mudah-mudahan, kewajaran dan pertimbangan yang baik akan menang, dan Presiden baru Petronas akan akan mengambil langkahan segera untuk membayar atau tindakan sewajarnya.

(Husam adalah Pengerusi Jawatankuasa Pentadbiran Awam, Perancangan Ekonomi, Kewangan dan Pembangunan Masyarakat Kelantan).